Veilig trakteren op school: tips voor kinderen met coeliakie

Als moeder met coeliakie en lactose-intolerantie en twee kinderen met meerdere voedselallergieën (koemelk, soja, noten, pinda’s) weet ik hoe spannend een schooltraktatie kan zijn – en hoe lastig het is om iets te bedenken dat álle kinderen veilig kunnen eten.
Met deze tips maak je zonder stress een traktatie waar iedereen van kan genieten.

WAT IS COELIAKIE?

Coeliakie is een auto-immuunziekte waarbij het lichaam heftig reageert op gluten (in tarwe, rogge, gerst, spelt). Ook gewone haver is vaak besmet met gluten. Alleen gecertificeerde glutenvrije haver is veilig.
Zelfs een kruimel kan de dunne darm beschadigen en klachten geven.
Voorkom dus kruisbesmetting via messen, snijplanken, keukenmachines en werkbladen.

COELIAKIE & TRAKTATIES: WAT MAG NIET! 

Alle producten met tarwe, rogge, gerst, spelt of kamut, ook in minihoeveelheden. Let op verborgen gluten in o.a. chocolade met koek, kant-en-klare sauzen, schepsnoep, popcorn of chips met smaakstoffen.

Etiket checken: Vermijd alles met tarwe/gerst/rogge/spelt of waarschuwingen als “kan sporen bevatten van gluten”. Kies voor het officiële glutenvrij-logo (doorgestreepte aar).

1. OVERLEG MET DE OUDER

• Neem eerst even contact op om alle details en wensen te bespreken.
• Heeft het kind coeliakie (waarbij sporen al gevaarlijk zijn) of is er sprake van glutensensitiviteit?
• Zijn er andere allergieën?
• Zo weet je precies wat wél kan.

2. WERK SUPER SCHOON

• Was handen en maak aanrecht en materialen goed schoon.
• Gebruik schone theedoeken/pannenlappen.
• Gebruik geen houten lepels, broodplanken of keukenmachines waarin ooit glutenmeel zat: meel stuift en blijft achter.

3. GEBRUIK ALLEEN GESLOTEN VERPAKKINGEN

• Koop verpakt en gelabeld glutenvrij.
• Vermijd schepsnoep of open verpakkingen.
• Bewaar verpakkingen zodat ouders kunnen controleren.
• Controleer iedere aankoop opnieuw: recepten kunnen veranderen.

4. HOUD HET SIMPEL

• Fruitspiesjes, fruitbakjes.
• Popcorn zonder boter of karamellaag.
• Rijstwafels/maïscrackers (etiket checken).
• Waterijsjes (zoals Raketjes, Perenijs, Calippo´s, check het merk).
• Niet-eetbare traktatie zoals bellenblaas of stickers.

5. CAKEJES? DOE HET ZO

• Cakejes en cupcakes zijn alleen veilig als je volledig glutenvrij werkt.
  Wil je graag cake:
• Koop een apart glutenvrij cakeje (bijv. Schär Madeleines, per stuk verpakt – verkrijgbaar bij AH of Jumbo) en laat de verpakking bij voorkeur dicht tot het uitdelen.
• Of zet een kant-en-klaar glutenvrij cakeje in een vrolijk papiertje en versier het veilig.
• Houd het apart van de rest (niet in dezelfde bak of mand).
• Zelf bakken? Probeer de Koopmans Glutenvrije Boerencake.

• Gebruik bakpapier zodat het beslag het blik niet raakt en zorg dat de oven volledig schoon is. 

6. OVERLEG OVER ALTERNATIEVEN

• Lukt het niet om iets te bedenken dat voor iedereen veilig is? Zeg het eerlijk. De ouder kan dan iets geschikts meegeven of een niet-eetbare traktatie voorstellen.

EXTRA ALLERGIETIPS

Koemelkallergie vs. lactose-intolerantie

• Koemelkallergie = allergie voor melkeiwit: zelfs een spoortje kan hevige reacties geven.
• Lactose-intolerantie = problemen met melksuiker: geen allergie; sporen zijn meestal niet gevaarlijk.
• Tips: vermijd melk, melkpoeder, wei, caseïne, room.
  Let op verborgen melk in chocolade, koek, brood, sauzen.
  Gebruik plantaardige alternatieven zoals pure chocolade of plantaardige boter.

Noten- en pinda-allergie

• Kan zeer ernstig zijn.
• Vermijd producten met noten/pinda’s en alles met waarschuwingen als “kan sporen bevatten” (overleg met de ouder, soms is dit niet nodig).
• Let op verborgen noten in chocolade, koek, brood, pesto, mueslirepen.
• Andere vaak voorkomende allergieën: soja, ei, sesam.
  Ook hier geldt: etiket lezen en met ouders overleggen.

SAMENGEVAT

• Overleg met de ouder wat wel en niet kan.
• Werk super schoon en gebruik alleen schone materialen.
• Gebruik altijd gesloten verpakkingen en controleer het etiket telkens opnieuw.
• Kies simpele traktaties zoals fruit of popcorn.
• Wees eerlijk als het niet lukt; ouders nemen dan vaak zelf iets mee.

Hartige glutenvrije traktaties:

• Lay’s Naturel chips
• Chio Pöm-bar original 18-pack
  
• Zoute popcorn (bijv. AH, Jumbo huismerk, Jimmy's)
• Zoete popcorn  
• Glutenvrije soepstengels of crackers (bijv. Schär Grissini, Schär Crackers)
• Unox knakworsten
• Mini Babybel of andere kleine kaasjes (ongekruid, naturel)

Zoete glutenvrije traktaties:

• Schär Madeleines (per stuk verpakt).
• Glutenvrije Brownies of Muffins.
• Glutenvrije stroopwafels  (bijv. Consenza of Jumbo vrij van gluten).
• Glutenvrije speculaasjes of koekjes (bijv. Jumbo Lekker Vrij van Gluten, Consenza).
• Glutenvrij bladerdeeg 
• Koopmans pannenkoeken glutenvrij
• Meringues of schuimpjes (bijv. AH Excellent of Hema, etiket checken)
• Peijnenburg Ontbijtkoek glutenvrij ongesneden
• Rozijnen of ander gedroogd fruit.
• Marshmallows en Frisia twistermallows (let op: sommige merken gebruiken tarwezetmeel, dus etiket checken).  
  
• Bear Fruit rolls aardbei. 
  
• Fruitfunk Fruit Bites Strawberry & Apple. 

Overige snelle ideeën: 

• Vers fruit of groente. 
• Yoghurt-of knijpfruitzakjes zonder gluten.
• Miran IJShoorntjes.
• Miran - Oubliehoorntjes

Waterijsjes (merk en etiket checken) bijvoorbeeld

• Ola Raket 
• Ola Perenijsjes
• Jumbo Aardbei waterijsjes
• Ah sorbet citroenijs
• Ah sorbetijs mango
• Ah sorbetijs bosvruchten
  
• Ah regenboosijsjes
• Ah vrieslollies
  
• Ola IJS calippo
  

Meer inspiratie: kijk op onze Pinterest-pagina voor extra ideeën en stap-voor-stap voorbeelden.

Handige glutenvrije websites

• Nederlandse Coeliakie Vereniging (NCV) – www.glutenvrij.nl
  Voor betrouwbare achtergrondinformatie, actuele productlijsten, tips en nieuws over coeliakie.
• Karlijn’s Kitchen – www.karlijnskitchen.com
  Nederlandse blog met glutenvrije én vaak low-FODMAP recepten.
• Marike Bol – www.marikebol.com
  Creatieve en inspirerende glutenvrije (en vaak ook lactosevrije) bakrecepten, inclusief prachtige taarten en gebakjes.
• Glutenvrije Webshop – www.glutenvrijewebshop.nl
  Grote online winkel met een uitgebreid assortiment glutenvrije producten, handig voor boodschappen en speciale ingrediënten.
• Hoeve Ravenstein – www.hoeveravenstein.nl/glutenvrij
  Boerderijwinkel en webshop met een breed glutenvrij assortiment en vers gebak, ook voor speciale gelegenheden.

Jouw input telt!
Heb jij zelf een gouden tip voor een glutenvrije traktatie of ken je een glutenvrije bakker waar je veilig en lekker kant-en-klare gebakjes kunt kopen?
Deel het hieronder in de reacties, zodat andere ouders daar ook iets aan hebben.

Disclaimer
Deze blog is gebaseerd op mijn persoonlijke ervaring.
Controleer altijd zelf de ingrediënten en/of overleg met de ouders/verzorgers.
Ik ben niet aansprakelijk als een kind toch een allergische reactie krijgt.